Toezicht
De CCMO houdt toezicht op de werkzaamheden van erkende medisch-ethische toetsingscommissies (METC’s). Op deze pagina vindt u informatie over werkzaamheden die de CCMO in 2023 uitvoerde in het kader van toezicht.
Aantal erkende METC's
In 2023 zijn de METC AMC en de METC VuMC gefuseerd tot één nieuwe METC, de METC Amsterdam UMC. Dit brengt het aantal erkende METC’s in 2023 terug tot 14.
Doorlopend toezicht, inventarisatie en reikwijdte-vragen
In 2023 heeft er geen doorlopend toezichtactie plaatsgevonden. Wel is de CCMO een inventarisatie gestart naar de toetsing van niet-WMO-plichtig (nWMO) onderzoek. Hoewel erkende METC’s hierin geen wettelijke taak hebben, drukt dit aanzienlijk op de beperkte capaciteit van de commissies, die door de Europese verordeningen steeds sterker wordt belast. De brede scheidslijn tussen niet-WMO-plichtig en WMO-plichtig onderzoek resulteert soms in lastige discussies en daarbij behorende oordelen. In tegenstelling tot besluiten over WMO-plichtig onderzoek worden nWMO-oordelen niet zonder meer door andere instellingen overgenomen, en door het ontbreken van passende wetgeving zijn er grote verschillen in de manier waarop instellingen hiermee omgaan. Een eerste analyse van de resultaten laat zien dat het aantal nWMO-plichtig onderzoek dat wordt ingediend bij METC’s een veelvoud is ten opzichte van het WMO-plichtig onderzoek. Daarnaast hebben de instellingen de beoordeling van nWMO-plichtig onderzoek verschillend ingericht. In alle gevallen wordt onderzoek waarbij getwijfeld wordt het wel of niet WMO-plichtigheid van een studie besproken op de METC vergadering. Vanuit de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) heeft de CCMO in 2022 een aantal verzoeken ontvangen met de vraag om uitspraak te doen of een onderzoek wel of niet onder de WMO viel. Deze vragen zijn afhankelijk van de vraag besproken door de voorzitter van de CCMO met één van de juristen van het bureau, adviseur medische technologie en/of adviseur toezicht. In een enkel geval is de studie besproken in de commissievergadering.
Parallel aan deze inventarisatie, is vanuit het VWS programma ‘regeldruk in onderzoek’ in het afgelopen jaar ‘Het toetsingskader medisch-wetenschappelijk niet-WMO-plichting onderzoek’ afgerond. Dit kader gaat een belangrijke rol spelen in het verder harmoniseren en uniformeren van dat type onderzoek en de toetsing er van.
Signaalgestuurd toezicht
De CCMO heeft in 2023 meerdere signaalgestuurde toezichtsacties uitgevoerd. Bij één METC betrof dit de toetsing van onderzoek dat door de betreffende METC als niet-WMO-plichtig was beoordeeld. De betreffende METC legde zelf de casus voor aan de CCMO. Dit onderzoek is afgerond en geeft geen aanleiding tot verder onderzoek of specifieke maatregelen.
Bij een andere METC heeft de CCMO een toezichtsactie uitgevoerd naar het functioneren van de betreffende METC. Ook dit onderzoek is afgerond en heeft geresulteerd in verbeterafspraken met de betreffende METC.